Afgelopen dinsdagavond 8 december namen leden van het bestuur van onze de monumentenvereniging deel aan de zogenaamde “Kansentafel Regionale Energie Strategie (RES)” van de gemeente Bodegraven Reeuwijk.
Wat is een kansentafel? Het gaat om een lokale versie van de landelijke klimaattafels die worden voorgezeten door de heer Nijpels (VVD). Allerlei belangengroepen, politieke partijen en vertegenwoordigers van de industrie mochten aan die landelijke klimaattafels deelnemen. Alleen de gewone burger niet. De schijn wordt nu gewekt dat de burger via de kansentafels toch deelnemen aan de strategische energie discussie. Een discussie die met bewoners overigens in 2018 ook al gevoerd is in de vorm van “werkateliers” in de verschillende dorpskernen van Bodegraven-Reeuwijk.
De kansentafel wordt in het geval van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk georganiseerd door de Energieregio Midden Holland. Die is verantwoordelijk voor het opstellen van de Regionale Energiestrategie (RES). Volgens de website van RES Midden Holland zijn er 30 energieregio’s en wordt er dus ook 30 keer een RES opgesteld.
De regio Midden-Holland bestaat uit de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Krimpenerwaard, Waddinxveen en Zuidplas. Ook de provincie Zuid-Holland en de waterschappen Schieland en de Krimpenerwaard, Rijnland en Stichtse Rijnlanden praten mee. Zij hebben, aldus de website, een belangrijke rol bij het maken en uitvoeren van de RES.
De uitgangspunten voor de RES van onze regio zijn vastgelegd. De energieregio heeft begin oktober 2020 een eerste concept-RES aangeboden aan het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie. In dit plan staat dat we in onze regio 0,435 terawattuur per jaar aan duurzame elektriciteit kunnen opwekken. Hiervoor zijn 67 windmolens (à 3 MW per stuk) nodig of 544 hectare aan zonnepanelen (dat komt neer op 816 voetbalvelden).
Veel deelnemers bleken vragen te hebben over de uitgangspunten van de bijeenkomst. Een deelneemster merkte op dat zij fundamenteel bezwaar had tegen windmolens vanwege de enorme hoeveelheid beton en staal die erin wordt verwerkt. Het rendement, zei zij, is nihil. De monumentenvereniging en anderen vroegen zich af waarom kernenergie niet mocht worden ingebracht. Dat is volgens hen de enige manier om aan de doelen van de energietransitie te kunnen voldoen. Ronald Plasterk (PvdA) merkte onlangs in de Telegraaf op dat ook wanneer we heel Nederland volgooien met windmolens en zonneparken dit maar voorziet in 2 procent van de landelijke energiebehoefte. En hoe meer windmolens en zonnepanelen, hoe meer behoefte er is aan conventionele gas- een houtgestookte energiecentrales als achtervang.
Anderen gaven aan veel bezwaren te hebben tegen het gebruik van kernenergie. Een recent rapport dat minister Wiebus had laten maken en kernenergie gunstig pleitte, werd door wetenschappers afgeserveerd als ondeugdelijk.
Een deelnemer bracht in om naast de opwekking van elektriciteit door zon en wind ook de opslag van elektrische energie in de strategie mee te nemen. De fluctuerende zonne-energie kan dan gelijkmatiger weggezet worden op het elektriciteitsnetwerk. Een andere oplossing om het netwerk niet te overbelasten zou kunnen zijn om kleinere installaties te plaatsen bij boeren of in wijken. De stroom van die kleinere windmolens of zonneparken zou kunnen worden gebufferd in (op dit moment nog) minder efficiënte batterij units. Deze zijn echter minder duur dan bijvoorbeeld lithium-ion batterijen die in auto’s worden toegepast. Dergelijke oplossingen zijn ook gemakkelijker inpasbaar in de omgeving.
Het enige wat de deelnemers tijdens de kansentafel konden doen was windmolens en zonneparken- verschuiven op een getekende kaart die veel leek op het gebied tussen de A12, kern Bodegraven, de oude Rijn en de Zuidzijder Polder. Om zoveel mogelijk steun te verwerven voor al die windmolen- en zonneprojecten werd duidelijk gestuurd op (de mogelijkheid van) financiële deelname in (en dus meedelen in de mogelijke opbrengsten van) die projecten.
Het is duidelijk dat wanneer men kijkt naar het totale wattage dat moet worden opgeleverd het neerzetten van windmolens en zonnepanelen efficiënt moet zijn. Onze regio, en met name onze gemeente Bodegraven-Reeuwijk, bestaat voor een groot gedeelte uit drassige veenweiden en meren- en plassen gebieden. De enige logische locaties voor grootschalige windmolen- en zonneparken zijn de Zuidzijderpolder en de Meijepolder tussen Bodegraven en Nieuwerbrug. Het laat zich raden wat dergelijke ruimte belastende projecten betekenen voor bijvoorbeeld uitzicht en geluidsoverlast.
Het is onduidelijk wat dit allemaal betekent voor ons cultureel erfgoed en de vaak oude en voor omgevingsinvloeden gevoelige gebouwen. De monumentenverenging wil graag samen met u kijken naar de effecten van de energietransitie op ons erfgoed. Wanneer u vragen of opmerkingen heeft naar aanleiding van deze blog neem dan contact op via monumentenvereniging@gmail.com.