Met een verbeten blik kijken Leendert Spijker en Broos de Groot naar het enorme gat dat uit de voorgevel van het vroegere pand van Mak’s Wijnhandel aan de Wilhelminastraat 78 is gesloopt. De voorzitter en secretaris van de Stichting Historische Kring Bodegraven zijn boos en verdrietig. ,,Wij hadden nooit gedacht dat de slopershamer er zo zonder pardon tegenaan zou gaan.”
‘Opeens’ stond de kraan van sloopbedrijf Anton van Dijk uit Woerden deze week bij het gebouw dat vroeger deel uitmaakte van het complex van timmerfabriek Van den Oudenrijn. ,,Ik schrok enorm toen omwonende Theo Hamoen een foto van de sloop op Facebook zette. Ik ben meteen gaan kijken”, vertelt Spijker.
Beschermen
Wij wisten van niks, terwijl de burgemeester heeft beloofd dat eerst met ons zou worden gepraat voordat er iets zou gebeuren
Wim van der Weijden
Hij werd ook kwaad. Immers: vorige week zat een delegatie van de Historische Kring nog om de tafel met wethouder Jan Leendert van den Heuvel (SGP, erfgoed) en informeerde hij wat de plannen zijn voor de Wilhelminastraat. ,,De timmerfabriek is allang verhuisd, de achtergebleven panden daar staan te verpaupereren. Het voormalige pakhuis met woning uit 1914 is volgens een inventarisatie voor nieuwe beschermwaardige panden zeer de moeite waard. Vanavond wordt die lijst nota bene besproken door de raadscommissie.”
Het is een opzetje, weten Spijker en De Groot bijna zeker. De wethouder zou hebben gedaan alsof hij niks wist, terwijl de eigenaar van de grond er nu voor heeft gezorgd dat er op Wilhelminastraat 78 niks meer te beschermen valt. ,,Een rotstreek”, meent Spijker. De Groot zegt het iets milder. ,,Je kunt het ook een slimme streek van de ontwikkelaar noemen.”
Dubbel gevoel
Wethouder Van den Heuvel heeft er een dubbel gevoel over, meldt hij desgevraagd. ,,De ontwikkelaar kon nu nog zijn gang gaan en heeft daar handig gebruik van gemaakt. Ik wist niet dat hij deze week zou beginnen met slopen, maar hield wel rekening met zo’n scenario. Binnen een maand zou het gebouw een beschermde status hebben gehad en dan zou sloop een stuk moeilijker zijn geworden.”
De wethouder snapt de emoties bij de Historische Kring, maar roept ook op ‘een beetje nuchter’ naar de situatie te kijken. ,,Het gebouw was in zeer slechte staat. De Historische Kring hoopte dat de voorgevel zou blijven staan als er woningen komen, maar ik vraag me af of dat mogelijk zou zijn geweest. Ik weet wel dat de innige wens van veel Bodegravers is dat er eindelijk eens iets gebeurt op deze rotte plek, zoals we dat vroeger noemden. Nu heet het een kansrijke plek. Nou, door de sloop is die nog wat kansrijker gemaakt.”
Van den Oudenrijn wil volgens Van den Heuvel tientallen woningen bouwen op de plek van de timmerfabriek. Eerdere plannen stuitten op verzet van omwonenden.
Voorbeeld
Wij hadden nooit gedacht dat de slopershamer er zo zonder pardon tegenaan zou gaan
Leendert Spijker en Broos de Groot
Wim van der Weijden is één van hen. Hij is ook boos over de sloop. ,,Wij wisten van niks, terwijl de burgemeester heeft beloofd dat eerst met ons zou worden gepraat voordat er iets zou gebeuren.” Van der Weijden gaat (weer) een boze brief schrijven aan college en raadsleden van Bodegraven-Reeuwijk.
Beleidsnota Cultuurhistorie behandeld in de Gemeenteraad
Van 19 juni tot en met 31 augustus 2017 hebben de stukken over de Beleidsnota cultuurhistorie voor het onderdeel waardevolle panden en objecten ter inzage gelegen bij de gemeente. De Beleidsnota Cultuurhistorie wordt behandeld in de Gemeenteraad van 24 januari 2018.
Inspraak voorafgaande aan de raadsbehandeling
Voorafgaand aan de behandeling van zowel de Beleidsnota cultuurhistorie als de Nota van beantwoording in de Raadsvergadering van 24 januari 2018 konden de pandeigenaren op woensdag 10 januari 2018 spreektijd krijgen tijdens het inspraakuur van de gemeenteraad. De Monumentenvereniging heeft van de inspraak mogelijkheid gebruik gemaakt door het volgende naar voren te brengen.
De gemeente schrijft dat zij de belangenvereniging ‘Behoud van cultureel Erfgoed’ graag wil steunen. Dat stellen wij bijzonder op prijs. Maar “Monumentenvereniging” klinkt beter en is makkelijker te onthouden. Bovendien was de naam op internet nog vrij!
Waar precies het erfgoedbeleid voor panden wordt beschreven, is onduidelijk. Er wordt verwezen naar Oplegnotitie, Toelichting en Nota van Beantwoording. Er staat ook iets in het concept raadsbesluit. Kan dat niet in één document worden samengevat?
Veel eigenaren van CHW-gewaardeerde panden hebben aangegeven met die aanwijzing te kunnen leven, als er financieel wat tegenover staat. De subsidie bedraagt omgerekend maar enkele honderden euro’s per pand. Dat is niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat! Dit draagt niet bij aan draagvlak voor het nieuwe beleid!
Ook wordt geschermd met korting op de bouwleges. Maar dat betekent niet dat eigenaren helemaal niets meer betalen. Ook hier gaat het om “peanuts”. In verhouding met de bouwsom zal de besparing voor eigenaren (zeer) gering zijn.
Verder staat in de Nota van Beantwoording dat de Gemeente Bodegraven-Reeuwijk NIET kiest voor een financiële compensatie in de vorm van jaarlijkse vrijstelling van de OZB. Men zou onvoldoende kunnen nagaan of eigenaren van een CHW object de besparing daadwerkelijk inzetten voor de instandhouding van de culturele erfgoedwaarde. Dat is een drogreden! Wij voelen ons in onze eer aangetast! Hetzelfde kan met net zoveel gemak worden beweerd van monumenteigenaren!
De gemeente heeft er alles aan gedaan om zoveel mogelijk transparant te zijn. Toch is er veel onduidelijk. Er komt veel op ons af. Wij pleiten daarom nogmaals voor de instelling van een Taakgroep Cultureel Erfgoed (panden). De monumentenvereniging participeert graag.
Een belangrijke taak is weggelegd voor de Erfgoedcommissie. Dat blijft een black box. De Monumentenvereniging wil daarin graag deelnemen, zodat ook de eigenaren zelf kunnen meedenken en adviseren. De monumentenvereniging bundelt een enorme hoeveel kennis over zaken als historie van de streek, cultuur en bouwen, en stelt die graag ter beschikking.
Een groot deel van de monumentale Rietveldwoningen in Reeuwijk dreigt te worden gesloopt
Archieffoto
Er staan in totaal 54 Rietveldwoningen in Reeuwijk. Volgens het plan van Woningbouwvereniging Reeuwijk worden er 46 gesloopt en blijven er 8 staan. Het gaat om woonblokken van 8 woningen. Er blijft dus één blok gespaard volgens het plan. Leo Dubbelaar van het Cuypersgenootschap vindt dat de huizen in Reeuwijk van grote architectonische- en cultuurhistorische waarde zijn.
Gerrit Rietveld is wereldberoemd als meubelmaker en architect. Zijn ontwerpen behoren tot de iconen van het Nederlandse erfgoed. Grotere woningbouwprojecten van zijn hand zijn zeldzaam: Rietveld heeft maar drie sociale woningbouwprojecten gerealiseerd. Hoewel de woningen door een renovatie in 1979-1980 aan de buitenkant behoorlijk zijn veranderd, is het Rietveldkarakter wel behouden. De sloop van deze woningen zou een historische vergissing zijn, aldus het genootschap.
Nieuwbouw beste
Vincent van Luit, directeur woningbouwvereniging Reeuwijk begrijpt de zorgen zorgen over het cultuurhistorisch erfgoed. ‘Dat hebben we ook meegewogen. We hebben drie varianten doorgerekend: restauratie, renovatie en sloop- nieuwbouw. Dat hebben we langs drie meetlatten gelegd: financieel, cultuurhistorisch en volkshuisvestelijk. We kwamen tot de conclusie dat sloop en nieuwbouw het beste is.’
Restauratie zou volgens Van Luit behoorlijk duur worden en nieuwbouw gaat ook weer langer mee. Daarnaast zijn de woningen ook niet meer zo herkenbaar als de originele Rietveldwoningen, legt Van Luit uit. ‘Bij de bouw is er al van alles mis gegaan. De aannemer begreep niet wat Rietveld bedoelde. Later bij het grote onderhoud zijn de daken en de pui vervangen, dus aan de buitenkant is er weinig meer van Rietveld’s ontwerp over. Toch gaan we één blok behouden en dat restaureren. En misschien krijgt één woning een museale functie.’
Mochten de woningen de status Rijksmonument krijgen, komt er wellicht subsidie van het Rijk voor de huizen, wat renovatie toch mogelijk zou maken. Maar die kans is volgens Van Luit niet zo groot.
Monumenten en erfgoed in de gemeente Bodegraven-Reeuwijk