Allereerst de beste wensen voor het nieuwe jaar.
We wensen u een mooi en vooral gezond 2021!

In deze eerste nieuwsbrief van 2021 blikken we terug op het bijzondere jaar 2020. Daarnaast kijken we vooruit: ook dit jaar staan we graag voor u klaar en zetten wij ons gezamenlijk in voor het behoud van de prachtige monumenten en cultuurhistorisch waardevolle objecten in onze gemeente.

Januari-mei
Vanaf januari 2020 waaierde het coronavirus uit over de wereld. Vanaf januari ging het ene na het andere land in lockdown. Mensen verdwenen in hun huizen. Luchtreizigers strandden in verre oorden. Cruiseschepen zwierven maandenlang over zee. In Nederland was er toen ogenschijnlijk nog weinig aan de hand. Regering en RIVM hadden het aanvankelijk over een soort griep die wel aan ons land voorbij zou gaan. Maar halverwege maart ging ook ons land in lockdown.

Voor de Monumentenvereniging betekende dit van een samenkomst voorlopig geen sprake meer kon zijn. De communicatie met de leden verloopt sindsdien via de nieuwsbrieven en de telefoon. Het bestuur richtte zich in deze periode op het verwerven van nieuwe kennis, onder andere op het gebied van de Omgevingswet en het landelijke erfgoedbeleid. Ook de financiering van onderhoud en de instandhouding van ons erfgoed heeft onze aandacht. Er wordt gewerkt aan een subsidiewegwijzer.

Juni
In de nieuwsbrief van juni nodigde de Monumentenvereniging de leden uit voor de Algemene Ledenvergadering. Ook werd aangekondigd dat medewerkers van gemeente Bodegraven-Reeuwijk, Comité Open Monumentendag, Stichting Historische Kring Bodegraven en onze Monumentenvereniging gedurende de zomer zouden werken aan de totstandkoming van het bewaarboekje “Monumenten in Bodegraven-Reeuwijk”.

Juli
Op 1 juli hield de Monumentenvereniging haar virtuele Algemene Ledenvergadering via Google Meets. Formeel eigenlijk te laat, maar in verband met corona was de verplichte termijn voor een ALV door de regering verlengd.

Augustus
De Monumentenvereniging is mede opgericht om de cultuurhistorische kernwaarden in onze gemeente te beschermen en bij te dragen aan de continuering daarvan. In onze inspraakreactie op het voorontwerp bestemmingsplan Centrum Bodegraven 2020 vroeg de Monumentenvereniging zich af in hoeverre bij de gemeente sprake is van een integrale visie op onze cultuurhistorie. Van samenhang tussen maatregelen die (ook) betrekking hebben op erfgoed lijkt niet altijd sprake.

Volgens de gemeente is klimaatneutraliteit één van de pijlers van het planbeleid. De Monumentenvereniging vindt dat er dan wél voor moet worden gezorgd dat maatregelen op het gebied van milieu, weer en klimaat (dat zijn drie verschillende dingen) niet op één hoop worden gegooid. Denk bijvoorbeeld aan ‘klimaatneutrale’ woningen die zo potdicht zitten dat extra uitgaven aan bijv. airco (en dus elektriciteit) nodig zijn om het binnenklimaat enigszins gezond te houden. Bij oudere gebouwen, en dus vooral bij erfgoed, leidt de voor klimaatneutraliteit vereiste extra isolatie in veel gevallen tot hogere luchtvochtigheid binnenshuis, met onder meer houtrot als gevolg.

Door de wijziging van de Gaswet mag een netbeheerder geen aardgasaansluiting meer verzorgen voor nieuwbouw. In de praktijk worden daardoor (zoals gewoonlijk zouden we bijna zeggen) alleen ‘gewone’ burgers getroffen. Want veel grotere kantoorpanden en bedrijven behouden het recht op een aardgasaansluiting. Het college van B&W mag echter ook voor burgers, verenigingen en stichtingen uitzonderingen maken. De Monumentenvereniging heeft er daarom bij de gemeente voor gepleit om ook voor de vele, vaak zeer grote, cultuurhistorische objecten in onze gemeente zoals woonboerderijen, herenhuizen, (voormalige) kaaspakhuizen en kerken een uitzondering te maken op de ‘van het gas af’ plicht.

De financiële lasten voor eigenaren van erfgoed zijn in veel gevallen al ondraaglijk, en worden voortdurend verhoogd. De OZB is bijvoorbeeld voor gemeentelijke monumenten wél, maar voor cultuurhistorische objecten niet aangepast. Overigens geldt de gemeentelijke subsidieregeling voor monumenten nu ook voor cultuurhistorische objecten.

November
In het voorontwerp van het Centrumplan Bodegraven schreef het College van B&W dat zij aanstuurt op het herleven van het oude centrum in Bodegraven, bijvoorbeeld door meer toeristen te trekken. Eén van de oplossingen is om de Oude Markt autovrij te maken. Dat juicht de Monumentenvereniging toe. Het gebied rond de dorpskerk is de enige locatie in Bodegraven die nog de authentieke uitstraling heeft van een oude dorpskern.

In dat verband schreef de Monumentenvereniging een brief aan het College van B&W over de plannen voor de bouw van appartementen op de hoek Kerkstraat-Voorplein en het pand Kerkstraat 56. Veel omwonenden vrezen voor extra parkeerdruk en de bouwhoogte van de plannen. De gemeente heeft in haar antwoord op onze brief toegezegd dat zij zal vastleggen dat de bestaande bouwhoogte tevens de maximaal toegestane bouwhoogte is. De Monumentenvereniging heeft daarnaast extra aandacht gevraagd voor een zodanig ontwerp en kleurgebruik in de plannen dat geen afbreuk wordt gedaan aan het monumentale aanzicht van de omgeving.

Op 20 november vond de formele uitreiking plaats van het boekje “Monumenten in Bodegraven-Reeuwijk”. De “uitreiking” vond plaats door wethouder Jan Leendert van den Heuvel in een Zoom-vergadering via internet met zo’n 44 belangstellenden. Het boekje is gratis verkrijgbaar. De locaties waarop u het boekje op kunt halen vindt u op deze website. De digitale versie van het boekje kunt u via deze link bekijken.

December
Begin december namen bestuursleden van de Monumentenvereniging online deel aan de zogenaamde “Kansentafel Regionale Energie Strategie (RES)” van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk. Het laat zich aanzien dat kleinschalige energie-oplossingen op daken van industriële panden en boerderijen (voor zover toegestaan) niet voldoende zullen zijn om de reeds voor deze regio opgelegde hoeveelheid stroom ook in onze regio te kunnen realiseren. Het zou gaan om bijna 600 ha aan zonnepanelen of 67 windmolens.

2021, een nieuw jaar, nieuwe uitdagingen 
Het is nog lang niet duidelijk wat de energietransitie zal betekenen voor ons cultureel erfgoed en de vaak oude en voor omgevingsinvloeden gevoelige gebouwen. Het bestuur van de Monumentenvereniging zal zich in 2021 inzetten voor het kenbaar maken van de erfgoed gerelateerde aandachtspunten bij de energietransitie. Daarnaast wil de Monumentenvereniging graag samen met u kijken naar de gevolgen en effecten die u zelf ervaart.

Daarnaast is het duidelijk dat de totstandkoming van de Omgevingswet verregaande gevolgen gaat hebben voor niet alleen eigenaren en beheerders van erfgoed, maar eigenlijk alle woningeigenaars en vastgoedbeheerders. Eén ding is zeker: de regeldruk zal toenemen. Hetzelfde geldt voor de lastendruk van eigenaren van erfgoed. De Monumentenvereniging zit op het vinkentouw, en zal waar mogelijk opkomen voor uw belangen!

Hopelijk mogen we elkaar later dit jaar weer live ontmoeten.
Nogmaals een voorspoedig en bovenal gezond 2021 gewenst!

Hartelijke groet,
Namens het gehele bestuur van de monumentenvereniging,

Jos de Lange
Voorzitter